Yogayı Batı’ya ilk taşıyan kişi olan Swami Vivekananda (1863-1902) farklı insan karakterlerine göre yogayı 4 farklı sınıfa ayırmıştır. Bu sınıflandırma hala geçerliliğini korumaktadır.
- Zihin insanı; aklın ve mantığın aldığı, analiz yoluyla mutluluğun ne olduğunun anlaşıldığı yöntemi tercih eder. Bu kişiler için bilgi yolu, Jnana Yoga vardır. Bu yoga akımında amaç; bu kişinin aklında oluşan sorulara, mantığın alabileceği tarzda cevaplar vermek, böylece bu kişinin zihnini ikna etmektir. Düzenlenen tüm seminerler, satsanglar (ruhsal sohbetler), Upanişhadlar gibi temel metinler ve felsefe kitapları bu iknanın gerçekleşmesi için vardır.
- Kalp insanı; duygu yönetimini tercih eder. Bu yoga akımı duygusal dengesizliklerin özellikle artış gösterdiği çağımızda, duygusal gelgitlerden kişinin yakasını kurtarması ve denge sağlaması için uygun bir yöntemdir. Bu kişiler için ritüellerin, adanmanın olduğu sevgi yolu, Bhakti Yoga vardır.
- Fiil insanı; fiillerin meyvelerine bağlı kalmadan fiilde bulunma üzerine çalışırlar. Fiil insanı, fiilde bulunmadığı sürece, boşa konuşulup, boşa vakit harcandığını düşünerek verim sağlanmadığını düşünür. Bu kişiler için Karma Yoga, yani Fiil Yogası vardır.
- Akıl insanı; aklın ötesini bilmek, psişik kontrol sağlamak ister. Bu kişi düşüncelerin gücünü bilir ve bunun ötesine geçmek ister. Tüm düşüncelerin sakinleştiği noktada büyük bir güç olduğunu, bu sakinleşmeyi sağlarsa, evrenin nabzını tutabileceğini hisseder; akıl sakinliği ile gelen şuurun daha süptil açılımlarına ulaşmak için meditasyon yapar. Bu kişiler için Raja Yoga, Kral Yolu Yogası ya da Akıl Yogası vardır. Bu yolun diğer adı: Patanjali’nin Yoga Sutralarında geçen, Aştanga Yoga (sekiz basamaklı yoga) yoludur.
Patanjali’nin Aştanga Yoga olarak tanımladığı yoganın sekiz basamağı aşağıdaki gibidir:
- Yama kuralları (Zarar vermeme, doğru olma, çalmama, nefsine hakim olma ve hediye almamaktan oluşan Yamalardır. )
- Niyama kuralları (Arı olma, halinden memnun olma, sade yaşama, öğrenip üzerinde çalışmadan oluşan Niyamalardır. )
- Asana (Yoga duruşu)
- Pranayama (Yaşam gücü prananın kontrolü)
- Pratyâhâra (içe dönüş)
- Dhârana (odaklanma / konsantrasyon)
- Dhyâna (odaklanmama / meditasyon)
- Samâdhi (aydınlanma, süper bilinç, kendini bilme)
Hatha yoga, fiziksel yoga çalışması olarak yapılan tüm uygulamaları içeren akımın genel ismidir. Kundalini yoga, laya yoga, japa yoga, mantra yoga gibi farklı isimler altında yukarıda bahsedilen 4 temel yoga akımının farklı şekillerde bir araya getirildiği alt kollar da vardır. Bu farklı yoga akımları sadece farklı teknikleri içeren, ama aynı sonuca götüren araçlardır. Kullanılan teknik ve yapılar net bir şekilde belirlidir, çeşitlilik içinde birlik vardır.
Kaynaklar:
Nuia Mana, Yogaloji, Ganj, 2011
Dr.H.R.Nagendra, Dr.R. Nagaranthna, Ayça Gürelman, Evde Yoga, Purnam Yayınları, 2015
Swami Vivekananda, Aklın Sırrı Raja Yoga, Purnam Yayınları, 2011